XABIER AMURIZA

Bere bizitza 

Xabier Amuriza , Etxanon jaio zen 1941ean. Bertsolari, politikari eta idazle berritzailea izan da. Kantarientzat ere letra eta bertso asko egin ditu .Francoren diktadura garaian , zazpi urte eman zuen preso  ( 3 espetxalditan).Politika arloan urte luzez militantzian aritu da eta horrez gain idazle, kasetari, irakasle eta bertsolari lanetan aritzen da. Oso goiz hasi zen bertsoak kantatzen eta idazten. Hala ere, 180 hamarkadan berritasun handia ekarri zion bertsogintzari; bere irudi eta metafora- mundua eta bertsoak egituratzeko modua bereziak ziren. 

Neurri et doinuetan ere berrikuntza handiak ekarri zituen: neurri eta doinu asko sortu zituen.

Txapelketak

 -2 Aldiz izan da Euskal Herriko Bertsolari Txapelduna 1980 eta 1982an.

- 1990eko Hamarkadan, plazarik plazako ibilia utzi, eta bestelako formatu batzuk lantzeko ahalegina egin zuen , hala nola , gai- emailerik gabeko saioak bultzatu. 

Bertsoak

• Naufragoa

 itsaso hori dago zatarra
nire ohiua eta negarra
ontzi bat horra non azaltzen den
nik behar nuen izarra
oraintxe sartu zait arra
berriz piztutzeko garra
baina hau da zoritxarra
ikusi naute aurrean eta ai hau destino baldarra
laguna ondotik pasatu eta
nik hemen ito beharra.

Une honetan ez dago errez                                                      Urak bete dit ia sabela

hemen jartzea oso haserrez                                                     ito zorian nago honela

itsasoaren erdian nago                                                             ontzi handi bat pasatzen eta

laguntza horren beharrez                                                         niri ukatu batela

ontzi bat hor daukat aurrez                                                      hau da ilaren eskela

nora zoazte emen utzita                                                           edo zer esan bestela

nora zuen gizalegez                                                                 hori da bihotz ustela

bihotz apurrik hor baldin bada salbatu, otoi, mesedez.            bizigatik oso gustura

                                                                                                 galduko nuke txapela

                                                                                                 baina munduak or jakingo du

                                                                                                 kriminalak zaretela.

Gaia
Xabier Amuriza  1982ko txapelketa finalan kantatu zuen bertso honek. Bertsoan hitz egiten du, naufrago batetaz, zeinek itsasoaren erdian dago ohol baten gainean eta itsazontzi bat bere ondotik pasatzean, nahiz eta naufragoa ikusi ez da gelditzen eta bere bidea jarraitzen du.

• Aita

Xabier Amurizak , Euskal Herriko Txapelketa batean erabazi zuen lehen saria bertso honekin. 

Gaia

Bertsoaren gaia aitari buruz zen, beraz Amurizak, bere aitari omenaje bat egin zion. Esanez, berak kartzelan zegoenean tristura handiarekin sentitzen zuen bere aitaren sentimenduak eta damututa zegoela, zeren eta, kartzelatik atera ondoren bere aita hil zelako. Beraz, ez zitzaion denbora eman , kartzelan galdu zuen denbora, bere aitarekin berrezkuratzeko.